Njerëzit mund të bëhen “të pavdekshëm” falë zbulimit të karavidheve

Shkencëtarët po eksplorojnë nëse njerëzit një ditë mund të jetojnë aq gjatë sa një karavidhe, të cilët dihet se kanë arritur moshën 140 vjeç.

Ashtu si shumica e specieve në planetin tonë, njerëzit rriten, zhvillohen dhe riparojnë dëmtimet e trupit të tyre deri në një fazë të caktuar në moshën madhore.

Nga ajo pikë, trupi i njeriut gradualisht humbet aftësinë e tij për të riparuar veten dhe fillon të grumbullojë dëmet.

Megjithatë, karavidhet nuk vdesin nga pleqëria, ata ose gatuhen dhe shërbehen për kënaqësinë tonë ose humbasin nga rraskapitja gjatë procesit të derdhjes kur zëvendësojnë guaskën e tyre ndërsa rriten.

Sekreti i jetëgjatësisë së pabesueshme të karavidheve është enzima ‘telomeraza’ që gjendet në shumë prej qelizave të tyre.

E njohur si ‘enzima e pavdekësisë’, telomeraza rrit numrin e ndarjeve që një qelizë mund të bëjë para se të vdesë ose të bëhet joaktive, pika kur trupat e njeriut fillojnë të shpërbëhen dhe përfundimisht ndalojnë së funksionuari.

Trupat tanë kanë telomerazë aktive vetëm në qeliza të caktuara, veçanërisht qelizat staminale, të cilat mund të vazhdojnë të rinovohen për periudha shumë të gjata – por qelizat e tjera në trupin tonë kanë një jetëgjatësi shumë më të shkurtër.

Prandaj, supozimi natyror është çelësi për një jetë më të gjatë për veten tonë dhe ngadalësimi i orës biologjike është gjetja e një farë mënyre për të rritur numrin e qelizave në trupin tonë që përmbajnë telomerazë.

Por, zhgënjyese për njerëzit, është zbuluar se ekziston një lidhje midis aktivitetit të telomerazës dhe kancerit.  Dr Lindsay Ëu, kreu i Laboratorit për Kërkimin e Plakjes në Departamentin e Mjekësisë dhe Shëndetit të Universitetit të Uellsit të Ri Jugor ka theksuar: ” Arsyeja ime kryesore për të qenë skeptik ndaj kësaj strategjie është se telomeraza nuk shprehet normalisht në shumicën e qelizave të rritura, por shpesh ‘ndizet’ në qelizat e kancerit, duke ndihmuar në ruajtjen e pavdekësisë së kancerit.

Hulumtimet janë gjetur se qelizat e kancerit, ndryshe nga qelizat normale të të rriturve, shpesh aktivizojnë enzimën telomerazë.

Prandaj, kjo marrëdhënie komplekse duhet kuptuar më mirë përpara se telomeraza të mund të përdoret ndonjëherë si një metodë që njerëzit të përputhen me normat e jetëgjatësisë së karavidheve.

/a.r