Shembuj të shumtë të asaj që është duke ndodhur në botë, na tregojnë se përhapja e shfrenuar e lajmeve të rreme, e keqinformimit, dezinformimit, të gjitha falsiteteve që bota digjitale ka mundësuar të përhapen në Internet dhe jo vetëm, janë treguas te një dështimi me përmasa jo të vogla, të shoqërive në përgjithësi: ndërgjegjësimit të qytetarëve për t’u angazhuar në edukimin informatik, mediatik, apo të lajmeve. Ose e thënë me fjalë të tjera, si mund t’u mësohet qytetarëve, që në moshë të vogël e deri në moshë të rritur, se si të mendojnë në mënyrë kritike, kur ata gjenden përballë vërshimit të informacioneve, që u vijnë nga të katër anët, në epokën e sotme moderne.
Problemi i vërtetë është se shoqëria jonë gjithmonë e më shumë është duke i dhënë përparësi shpejtësisë në vend që të avantazhojë saktësinë. Jemi duke i dhënë më shumë ndarjes së asaj që shohim, se sa leximit të asaj që shohim. Rendim për të komentuar, edhe përpara se sa ta kuptojmë atë informacion që na ofrohet.
Shkollat nuk u mësojnë më nxënësve se si duhet që të verifikojnë burimet e atyre që lexojnë, se si të bëjnë të mundur ndarjen e fakteve nga opinionet, si të bëjnë kërkime, apo edhe konceptit bazë të vlerësimit të asaj që shohin.
Jo, ne fëmijëve u mësojmë se si të përsërisin pa u menduar atë që të tjerët u tregojnë dhe se si të krijonë varësi nga ndihmësit digjitalë për shumicën e gjërave që shohin dhe lexojnë.
Shkurt, nuk jemi duke i treguar shoqërisë se si të mendojë në lidhje me informacionin që merr dhe përthith çdo ditë. Dhe kështu i kemi lënë qytetarët “në detin e hapur” dhe plot furtunë të hapësirës digjitale, e cila është çdo ditë e më shumë e përmbytur me gënjeshtra, me lajme të pavërteta. Dhe qytetarëve tanë as nuk kemi marrë mundimin t’u japim një busull, për të mundur të lundrojnë të sigurt nëpër këtë hapësirë.
Zgjidhja e vetme është që qytetarët të arrijnë të mësojnë të paktën bazat e edukimit mbi informacionin, apo edukimit mediatik.
E vërteta është se ne sot jetojmë në një botë ku, një e vërtetë konsiderohet e gjithëpranuar dhe çuditërisht, pa u sfiduar apo vënë në dyshim nga askush: që çdo problem e ka një zgjidhje teknologjike. Madje kemi mbërritur deri në pikën kur mendohet që, çdo problem mund të zgjidhet vetëm dhe vetëm prej teknologjisë, dhe kështu shoqëria lihet mënjanë dhe asaj nuk i kërkohet të lëvizë as gishtin. Na kanë bërë të besojmë se, një dy ndryshime të vogla algoritmesh, një pasdite punë me kode dhe kodim, dhe ja, problemet zgjidhen si me magji.
Asgjë nuk është më larg të vërtetës, se sa një besim i tillë.
Dhe e keqja më e madhe është se, pikërisht kjo mendësi e përhapur ka mbijetuar dhe është ajo faktori kryesor që u jep një shtysë jo të vogël edhe lajmeve të rreme, jo pak të përhapura sot.
Pjesa dërrmuese e vendeve dhe kompanive të mëdha teknologjike, në vend se të investojnë fuqishëm në edukimin mediatik dhe edukimin mbi informacionin, nuk kanë bërë gjë tjetër veçse kanë shumëfishuar përpjekjet për gjetjen e e zgjidhjeve me natyrë teknologjike, për të luftuar lajmet e rreme. Në vend se të edukojnë lexuesin, kanë investuar në legjione të tëra të të ashtuquajturve kontrollorë të fakteve. Në vend se të ofrojnë edukim për konsumatorët e informacionit dhe të lajmeve, kanë investuar në mjete informatike që bllokojnë faqe interneti, në algoritme të cilët nuk kanë bërë pothuaj asgjë për të ndalur dallgën gjigande që ka përmbytur hapësirën ku lundrojmë të gjithë.
